شناسنامه یکی از مهم‌ترین اسناد هویتی هر فرد ایرانی است که اطلاعاتی همچون نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، محل صدور و همچنین شماره، سری و سریال مخصوص به خود را دارد. این اطلاعات در بسیاری از خدمات اداری، ثبت‌نام‌ها، دریافت گذرنامه، تشکیل پرونده‌های قضایی و آموزشی کاربرد دارد. در حالی‌که شماره شناسنامه برای اغلب افراد آشناست، بسیاری هنوز تفاوت میان «سری»، «سریال» و «شماره شناسنامه» را نمی‌دانند یا از محل دقیق درج آن‌ها در شناسنامه‌های قدیمی و جدید بی‌اطلاع‌اند.
در این مقاله قصد داریم به طور کامل و کاربردی به این پرسش‌ها پاسخ دهیم: سری شناسنامه چیست؟ سریال شناسنامه چه تفاوتی دارد؟ هرکدام در کجای شناسنامه نوشته شده‌اند؟ و چگونه می‌توان آن‌ها را به صورت اینترنتی یا حضوری بازیابی کرد. همچنین روش‌های مشاهده شناسنامه با کد ملی، بازیابی سریال از طریق سوابق تحصیلی یا قباله ازدواج، و نکاتی درباره استعلام آنلاین سری و سریال شناسنامه نیز بررسی خواهند شد.
سری یا ردیف شناسنامه چیست و کجا نوشته می‌شود؟
سری یا ردیف شناسنامه یکی از اجزای کلیدی اطلاعات هویتی در شناسنامه هر فرد ایرانی است. این بخش متشکل از یک حرف فارسی (مانند الف، ب، ر) و یک یا دو عدد (مثلاً 45 یا 85) می‌باشد. سری شناسنامه معمولاً به‌صورت ترکیب عدد و حرف (مثلاً: ۴۵/ر یا ۸۵/الف) نوشته می‌شود و برای هر فرد منحصربه‌فرد است.
این کد در کنار شماره شناسنامه و سریال عددی، برای ثبت‌نام در بسیاری از سامانه‌های دولتی و اداری مانند سامانه ثنا قوه قضاییه، گذرنامه، بانک‌ها، ثبت‌نام تحصیلی و آزمون‌های ملی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه سری شناسنامه به تنهایی برای احراز هویت کافی نیست، اما در ترکیب با سایر اطلاعات شناسنامه، کاربرد فراوانی دارد.
✅ محل درج سری یا ردیف شناسنامه:
- در شناسنامه‌های قدیمی: بالای صفحه اول، سمت راست، معمولاً با فونت درشت (مثلاً ۲۴/ب).
- در شناسنامه‌های جدید: سری شناسنامه معمولاً به صورت تلفیقی با سریال عددی درج می‌شود و در پایین یا کنار عکس دارنده شناسنامه قابل مشاهده است.
بنابراین، منظور از «ردیف شناسنامه» همان سری شناسنامه است. آشنایی با محل دقیق آن، به جلوگیری از خطا در ثبت اطلاعات در سامانه‌های دولتی کمک می‌کند و در مواردی مانند دریافت المثنی یا تطبیق هویت در ثبت احوال ضروری است.
سریال شناسنامه چیست و در کجا نوشته شده است؟
سریال شناسنامه یک کد عددی منحصربه‌فرد است که به‌همراه سری (حرف و عدد) به‌عنوان مشخصه‌ی اصلی هویتی هر شناسنامه استفاده می‌شود. این کد در تمامی شناسنامه‌ها (قدیمی و جدید) وجود دارد و معمولاً به شکل ۶ یا ۸ رقم عددی درج می‌گردد.
📌در شناسنامه‌های قدیمی:
- سریال شناسنامه پس از سری (عدد و حرف) در صفحه اول و در قسمت بالا، سمت راست نوشته می‌شود.
- فرمت آن به‌صورت جداگانه آمده و معمولاً شامل ۶ رقم است.
📌در شناسنامه‌های جدید:
- سری و سریال در یک خط نوشته می‌شوند. ابتدا حرف سری، سپس عدد سری و در ادامه سریال عددی آورده می‌شود.
- این ترکیب معمولاً در پایین عکس فرد یا در قسمت داخلی جلد شناسنامه درج شده است.
- سریال در شناسنامه‌های جدید ۸ رقمی است و خوانایی بالایی دارد.
کاربرد سریال شناسنامه در بسیاری از فرم‌های رسمی و ثبت‌نامی اهمیت دارد. از جمله در سامانه ثنا، ثبت‌نام کنکور، تعویض شناسنامه، ثبت ازدواج و طلاق، افتتاح حساب بانکی و… که دقت در وارد کردن آن ضروری است.
🔍مشاهده سریال شناسنامه با کد ملی
یکی از پرسش‌های پرتکرار کاربران این است که آیا می‌توان با استفاده از کد ملی، سریال شناسنامه را مشاهده کرد؟ پاسخ به این سوال تا حدی بله است، اما شرایط خاصی دارد که در ادامه توضیح داده می‌شود.
✅ مشاهده سریال شناسنامه از طریق سامانه ثبت‌من
ساده‌ترین راه برای دیدن اطلاعات شناسنامه‌ای، از جمله سریال شناسنامه، ورود به سامانه ثبت‌من به آدرس my.ssaa.ir است. مراحل مشاهده اطلاعات:
- وارد سایت my.ssaa.ir شوید.
- گزینه «ورود به سامانه» را انتخاب کنید.
- کد ملی خود را وارد کرده و دکمه دریافت رمز را بزنید.
- رمز یک‌بار مصرف به شماره موبایلی که در ثبت‌احوال ثبت شده ارسال می‌شود.
- پس از ورود به حساب کاربری، وارد بخش «پروفایل» شوید.
- اطلاعاتی نظیر شماره شناسنامه، سری و سریال برای شما نمایش داده می‌شود.
✅ دسترسی به اطلاعات از طریق سامانه ثنا
اگر قبلاً در سامانه ثنا ثبت‌نام کرده‌اید، می‌توانید با ورود به پنل کاربری خود در sana.adliran.ir و رفتن به بخش «ویرایش اطلاعات»، سریال شناسنامه‌تان را مشاهده کنید. این اطلاعات در زمان ثبت‌نام در این سامانه وارد شده‌اند و قابل بازیابی هستند.
⚠️ نکته مهم:
مشاهده سریال شناسنامه از طریق کد ملی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که پیش‌تر در سامانه‌های رسمی ثبت‌نام کرده باشید. هیچ سامانه عمومی‌ای به صرف وارد کردن کد ملی، اطلاعات حساس شما را نمایش نمی‌دهد.
شماره شناسنامه چیست و کجا قرار دارد؟
شماره شناسنامه یکی از مهم‌ترین اطلاعات هویتی هر فرد ایرانی است. این شماره برای هر فرد یکتا بوده و بر اساس قوانین ثبت احوال، در بسیاری از موارد معادل کد ملی محسوب می‌شود؛ به‌ویژه برای متولدان بعد از سال ۱۳۸۶.
🔹 شماره شناسنامه در شناسنامه‌های قدیمی و جدید:
- در شناسنامه‌های قدیمی، شماره شناسنامه معمولاً یک عدد چند رقمی (کمتر از ۱۰ رقم) است که در بالای صفحه اول، سمت چپ یا وسط درج شده است.
شماره شناسنامه در شناسنامه‌های جدید - در شناسنامه‌های جدید، این شماره معمولاً ۱۰ رقمی است و اغلب با کد ملی یکسان بوده و در بالای صفحه اول، کنار نام و تاریخ تولد ثبت می‌شود.
🔹 کاربرد شماره شناسنامه:
این عدد در بسیاری از امور اداری، قضایی، بانکی، آموزشی و استخدامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل، دانستن محل دقیق آن در شناسنامه اهمیت زیادی دارد.
مکان درج سری و سریال در شناسنامه های قدیمی و جدید
یکی از سوالات پرتکرار متقاضیان در هنگام ثبت‌نام در سامانه‌های دولتی، محل دقیق سری و سریال شناسنامه است. این اطلاعات به‌خصوص هنگام ثبت‌نام در سامانه‌هایی مثل ثنا، ثبت احوال، کنکور سراسری و گذرنامه الزامی هستند.
🔹 در شناسنامه‌های قدیمی:
- سری شناسنامه معمولاً ترکیبی از یک یا دو رقم عددی + یک حرف الفبا است، مانند «84/م».
- سریال شناسنامه معمولاً شش رقمی است و دقیقاً پس از سری درج می‌شود.
- محل درج آن‌ها در صفحه اول، گوشه بالای سمت راست شناسنامه است.
🔹 در شناسنامه‌های جدید:
- سری معمولاً با فرمت دو عدد + ممیز + یک حرف است (مثلاً: 25/ب).
- سریال یک عدد ۸ رقمی است که بعد از سری درج می‌شود.
- در شناسنامه‌های جدید، اطلاعات در دو بخش دیده می‌شود:
- سمت چپ صفحه اول شناسنامه، کنار عکس دارنده
- داخل جلد، پایین صفحه به‌صورت چاپ با فونت بزرگ و خوانا
📌 نکته: اگر محل درج سری و سریال را پیدا نمی‌کنید، با مراجعه حضوری به ثبت احوال یا بررسی تصویر پشت جلد شناسنامه، می‌توانید این اطلاعات را مشاهده کنید.
🔍نحوه دریافت سریال شناسنامه از اینترنت
گاهی افراد به هر دلیل به سریال شناسنامه خود دسترسی ندارند یا آن را فراموش کرده‌اند. در چنین شرایطی روش‌هایی برای دریافت یا بازیابی سریال شناسنامه به‌صورت آنلاین وجود دارد، اما این روش‌ها دارای محدودیت‌هایی هستند.
📌 ۱. استفاده از سایت ثبت احوال
در حال حاضر، سایت رسمی ثبت احوال (www.sabteahval.ir) امکان مشاهده مستقیم سریال شناسنامه را به کاربران عادی نمی‌دهد. با این حال، اگر در سامانه «ثبت‌من» (my.ssaa.ir) یا سامانه‌های خدمات الکترونیکی ثبت احوال حساب کاربری داشته باشید، می‌توانید با ورود به بخش پروفایل کاربری، اطلاعات شناسنامه خود را مشاهده نمایید.
📌 ۲. استفاده از سامانه سنجش (ویژه زمان ثبت‌نام یا مشاهده سوابق تحصیلی)
در زمان‌هایی مثل ثبت‌نام کنکور یا مشاهده سوابق تحصیلی دانش‌آموزان، در سایت سنجش (www.sanjesh.org) اطلاعات شناسنامه‌ای نمایش داده می‌شود. روش کار:
- وارد سایت شوید و بخش «مشاهده سوابق تحصیلی» را انتخاب کنید.
- با وارد کردن نام، نام خانوادگی و تاریخ تولد، به شماره دانش‌آموزی خود دسترسی پیدا می‌کنید.
- در بسیاری موارد، ۶ یا ۸ رقم آخر شماره دانش‌آموزی = سریال شناسنامه است.
📌 ۳. بازیابی با قباله ازدواج (ویژه افراد متأهل)
اگر قباله ازدواج دارید، در صفحه اطلاعات زوجین، معمولاً شماره شناسنامه و سریال آن درج شده است. با بررسی این صفحه، ممکن است بتوانید به اطلاعات مورد نیاز دست پیدا کنید.
⚠️ مهم:
- دریافت سریال شناسنامه از طریق پیامک یا اپلیکیشن رسمی در حال حاضر امکان‌پذیر نیست.
- برخی اپلیکیشن‌های غیررسمی ممکن است وعده دریافت این اطلاعات را بدهند، اما به دلیل حفظ امنیت اطلاعات هویتی، توصیه نمی‌شود.
آیا امکان دریافت سریال شناسنامه از طریق پیامک وجود دارد؟
بسیاری از افراد برای سهولت بیشتر، به دنبال روش‌هایی مانند دریافت سریال شناسنامه از طریق پیامک هستند. اما در حال حاضر، هیچ سرویس رسمی و قانونی برای دریافت سریال شناسنامه با پیامک وجود ندارد. در ادامه دلایل این موضوع بررسی شده است:
❌ عدم وجود زیرساخت رسمی
سریال شناسنامه یک کد هویتی محرمانه و منحصر به فرد است که در سامانه‌های ثبت احوال نگهداری می‌شود. برای ارائه این اطلاعات، نیاز به زیرساختی بسیار ایمن و پیچیده است که هنوز از طریق پیامک راه‌اندازی نشده است.
❌ خطر افشای اطلاعات شخصی
اگر این اطلاعات از طریق پیامک ارائه شود، ممکن است مورد سوءاستفاده افراد سودجو قرار گیرد؛ به همین دلیل، سازمان ثبت احوال از ارائه چنین خدماتی خودداری می‌کند.
📞 سامانه گویا ۱۵۱۰ (ثبت احوال)
سازمان ثبت احوال، سامانه گویای ۱۵۱۰ را برای برخی خدمات تلفنی راه‌اندازی کرده است. البته این سامانه اطلاعات سریال شناسنامه را اعلام نمی‌کند ولی ممکن است راهنمایی‌هایی برای دریافت اطلاعات یا ثبت درخواست‌ها ارائه دهد.
مشکل شماره سریال در شناسنامه های جدید
یکی از سؤالات متداول کاربران، امکان تبدیل سریال شناسنامه جدید به سریال شناسنامه قدیمی است. این موضوع مخصوصاً برای کسانی مطرح می‌شود که مدارک یا سوابقی بر پایه شناسنامه قدیمی دارند اما پس از تعویض شناسنامه، به سریال قبلی دسترسی ندارند.
✅ آیا تبدیل سریال شناسنامه جدید به قدیم ممکن است؟
خیر، هیچ راهکار رسمی، اینترنتی یا پیامکی برای تبدیل مستقیم سریال شناسنامه جدید به قدیمی وجود ندارد. زیرا هر شناسنامه جدید، با یک سریال یکتا و متفاوت صادر می‌شود و به‌طور رسمی جایگزین شناسنامه قبلی می‌گردد.
✅ راه‌های جایگزین برای بازیابی سریال شناسنامه قدیمی:
اگر نیاز به سریال شناسنامه قبلی دارید (مثلاً برای ثبت سوابق تحصیلی یا قضایی)، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
- استفاده از شماره دانش‌آموزی:
در مدارک تحصیلی قدیمی مثل کارنامه، معمولاً از سریال شناسنامه استفاده شده است. ۶ یا ۸ رقم آخر شماره دانش‌آموزی می‌تواند همان سریال شناسنامه شما باشد. - استفاده از قباله ازدواج:
در صفحه مشخصات زوجین، شماره مسلسل ذکر شده است که می‌تواند با سریال شناسنامه قبلی مطابقت داشته باشد. - مراجعه به اداره ثبت احوال محل صدور:
بهترین و قطعی‌ترین راه، درخواست اطلاعات از اداره ثبت احوال صادرکننده شناسنامه قبلی است. در صورت ارائه مدارک هویتی، معمولاً امکان بازیابی این اطلاعات وجود دارد.
حوزه، محل و تاریخ صدور شناسنامه کجاست
در شناسنامه هر فرد، بخشی با عنوان «حوزه و محل صدور» و «تاریخ صدور» وجود دارد که نشان‌دهنده محل تنظیم این سند هویتی و زمان دقیق صدور آن است. این اطلاعات برای شناسایی دقیق‌تر هویت فرد در بسیاری از فرآیندهای رسمی کاربرد دارد؛ از جمله ثبت‌نام‌های رسمی، استخدام، امور نظام وظیفه، ثبت ازدواج یا طلاق و… .
✅ حوزه و محل صدور شناسنامه:
-
نشان‌دهنده استان، شهر یا منطقه‌ای است که شناسنامه در آن صادر شده است.
-
معمولاً به صورت کدی دو رقمی در کنار نام محل صدور درج می‌شود.
-
برای مثال: “تهران ۰۲” یا “مشهد ۱۱”
✅ تاریخ صدور شناسنامه:
- تاریخ صدور با تاریخ تولد فرد تفاوت دارد و به روزی اشاره دارد که شناسنامه برای اولین‌بار تنظیم و صادر شده است.
- این تاریخ در شناسنامه در صفحه اول، زیر اطلاعات پدر و مادر درج می‌شود.
توجه داشته باشید که در بعضی از موارد مانند تعویض شناسنامه در سن ۱۵ یا ۳۰ سالگی، تاریخ صدور جدیدی در شناسنامه ثبت خواهد شد که به عنوان تاریخ صدور آخرین نسخه آن شناخته می‌شود.
سوالات متداول
در ادامه سوالات متداول که توسط پرسشگران از مجموعه ایران راهنما مطرح شده است را مشاهده می فرمایید:
❓ چگونه می‌توان سریال شناسنامه را از طریق اینترنت مشاهده کرد؟
✅ در حال حاضر، مشاهده مستقیم سریال شناسنامه از طریق اینترنت تنها در شرایط خاصی مانند دسترسی به کارنامه‌های تحصیلی یا ثبت‌نام در سامانه ثنا امکان‌پذیر است. همچنین برخی افراد می‌توانند از طریق سامانه ثبت‌نام کنکور (sanjesh.org) با استفاده از شماره دانش‌آموزی، سریال را بازیابی کنند.
❓ آیا امکان استعلام سریال شناسنامه با کد ملی وجود دارد؟
✅ خیر، فعلاً امکان استعلام مستقیم سریال شناسنامه با استفاده از کد ملی از طریق اینترنت یا پیامک وجود ندارد. برای این کار، باید به قباله ازدواج، کارنامه تحصیلی یا شناسنامه فیزیکی دسترسی داشته باشید یا از ثبت‌احوال استعلام بگیرید.
❓ ردیف شناسنامه همان سری است؟
✅ بله، در عرف اداری ایران، ردیف شناسنامه همان سری شناسنامه محسوب می‌شود که از ترکیب یک یا دو عدد و یک حرف تشکیل شده است. این کد در شناسنامه‌های قدیم و جدید وجود دارد و محل قرارگیری آن بالای صفحه اول یا کنار عکس دارنده می‌باشد.
❓ چگونه سری و سریال شناسنامه را در شناسنامه‌های قدیمی پیدا کنیم؟
✅ در شناسنامه‌های قدیمی، سری و سریال معمولاً در بالای صفحه اول و در گوشه سمت راست درج شده‌اند. سری شامل یک عدد و یک حرف (مثل ۴۵/ر) است و بلافاصله بعد از آن، سریال عددی شش‌رقمی نوشته شده است. این محل در اغلب شناسنامه‌های قدیمی مشترک است و به‌راحتی قابل شناسایی می‌باشد.
❓ در شناسنامه‌های جدید، سری و سریال دقیقاً کجا نوشته شده‌اند؟
✅ در شناسنامه‌های جدید، اطلاعات سری و سریال معمولاً در پایین عکس دارنده یا در سمت چپ صفحه اول ثبت می‌شود. سری معمولاً یک حرف است و سریال یک عدد ۸ رقمی که به‌صورت پیوسته درج می‌شوند. گاهی اوقات این کدها با فونت ریزتر یا در بخش‌های داخلی‌تر چاپ شده‌اند، اما همچنان قابل مشاهده‌اند.